Samenwerken aan actuele opgaven zoals eenzaamheid, de opvang van vluchtelingen, overgewicht of het hoge energieverbruik is samenwerken met veel partijen en sectoren. Alles lijkt dan met elkaar samen te hangen. Om niet te verzanden in de veelheid van al die relaties, helpt het om het schaalniveau kleiner te maken. De schaal van de wijk is klein genoeg om tastbaar te zijn en groot genoeg om een verschil te maken.

Dit wordt ook wel wijkgericht werken genoemd. Elke organisatie pakt dit weer anders aan, maar centraal staat de verbinding tussen de leefwereld van bewoners en de systeemwereld van professionals. Want sectorale interventies vanuit de ‘systeemwereld’ (van gemeenten, corporaties, welzijnsinstellingen, et cetera) sluiten niet altijd aan op de behoeften van bewoners. Door wijkgericht te werken worden wijkopgaven integraal en als totaalpakket opgepakt. Zo kunnen (gemeentelijke) organisaties dichter bij de beleving van bewoners komen.

Wijkgericht werken kan echter op heel veel manieren. Steeds vaker worden er specifieke functies gecreëerd als wijkadviseurs, winkelstraatmanagers of buurtregisseurs. Deze professionals werken als grenswerker tussen de eigen organisatie en de wijk of buurt. Maar ook worden soms wijkwethouders aangesteld, wijkagenda’s en buurtbegrotingen gemaakt of sterk ingezet op burgerparticipatie. Een passende organisatievorm is vaak zoeken en de meeste organisaties moeten zelf het wiel opnieuw uitvinden. Dit komt ook omdat de mogelijke organisatievormen nog weinig in beeld zijn gebracht.

In deze publicatie van Platform31 worden daarom vijf profielen van wijkgericht werken uitgelicht. Aan de basis van deze profielen staat een schuifoefening die samen met het Landelijk Platform Buurt- en Wijkgericht Werken (LPB) is ontwikkeld. De oefening maakt aan de hand van een vijftal schuiven inzichtelijk hoe (gemeentelijke) organisaties hun wijkgericht werken hebben ingericht. Hierdoor ontstaat inzicht in de verschillende smaken van het wijkgericht werken en de keuzes die in de inrichting van de organisatie gemaakt kunnen worden.

Elk profiel heeft eigen kenmerken én een eigen opdracht aan de grenswerker in de wijk, die ook in de publicatie wordt besproken. Merlijn van Hulst en Martine de Jong reflecteren op de vijf profielen en plaatsen ze in een breder, bestuurskundig perspectief. Samengevat, helpt de publicatie om toe te werken naar een organisatie waarin een balans is tussen lange termijn doelen en dagelijkse behoeften, tussen domein specifieke ambities en integrale opgaven en tussen de uitgangspunten van de systeemwereld en de bewonersbehoeften in de leefwereld.