Ons dagelijks leven kent veel rituelen, zoals de ring bij het huwelijk, maar welke passen bij onze professionele samenwerkingspraktijk? Samenwerkingsverbanden, of het nou tussen teams of tussen organisaties is, veranderen continu. Bijvoorbeeld door een nieuw politieke wind, een nieuw toegetreden partij, nieuwe regelgeving of omdat een andere vorm van de samenwerking nodig is.
In de praktijk maken we de verandering niet altijd expliciet, maar glijden we erin. Rituelen kunnen helpen om dit bewust te maken met elkaar. Denk bijvoorbeeld aan symbolisch ‘het stokje overgeven’ aan een opvolger of de feestelijke ondertekening van nieuwe afspraken.
In de BINT-sessie op 21 februari 2025 ondervonden we onder begeleiding van Martine de Jong ‘de kracht van rituelen’. Het begon met het achterlaten van onze zorgen in de papierversnipperaar. De ervaringen van Oukje van Merle (TwynstraGudde), Zenzi Pluut (MakesZENZ) en Koen Eising (Alliander) leerden ons hoe rituelen behulpzaam kunnen zijn om de toon te zetten van de verandering in een organisatie. Want dit vraagt andere rollen, spelregels, interventies en afspraken.
Welke inspiratie namen we mee?
- Een ritueel is een betekenisgevende handeling. Dus het allerbelangrijkste is dat je een duidelijke intentie neer zet.
- De intentie die je formuleert geeft richting aan hoe je het ritueel verder vormgeeft. Denk aan de omgeving, mensen, tijd. Wat is het script?
- Veranderingen hebben soms om een ‘overgangsfase’ met daarbij meerdere momenten. Het is een proces waar je met elkaar in zit.
- Rituelen helpen in transitie vraagstukken omdat we onszelf anders moeten gaan verhouden tot dat wat er is.
Deze handvatten gebruikten we om vorm te geven aan een ritueel uit onze eigen praktijk. Hoe krijg je partijen bijvoorbeeld in een overleg uit de dagelijkse beslommeringen in een toekomstgerichte mindset? De deelnemers aan de BINT-sessie ondervonden het ritueel aan den lijve dat met opeenvolgende stappen het hier en nu achterliet en het toekomstgericht denken aanzette. Van het inleveren van telefoons en laptops tot aan het doen van een belofte. We zijn klaar voor de toekomst!
Het thema draaide die dag om de rol van spanningen in grenswerk.
Na de goedverzorgde lunch trapten voorzitter van het LPB, Jetze van der Ham, en de Zoetermeerse wethouder Ronald Weerwag de middag af. Martine de Jong en Joshua Cohen van BINT gaven een interactieve key note over verschillende spanningen die je kunt ervaren als grenswerker en hoe je er productief mee omgaat. Ze deelden ook wat laatste inzichten uit het dagboekonderzoek dat zij samen met Pleun Jansen en met de Erasmus Universiteit Rotterdam hebben uitgevoerd over coping-strategieën om om te gaan met de inherente spanning waar je als grenswerker tegenaan loopt.
Na een boeiend gesprek gingen de aanwezigen uiteen in groepjes om verschillende workshops en excursies te volgen. Martine gaf een workshop over de persoonlijke groei van grenswerkers en Joshua gaf in co-creatie met Marit Buzing van JSO een workshop over organisatiecondities voor grenswerk. Andere groepjes gingen de wijk in en langs bij vrijwilligersorganisatie of bewonersinitiatief om te kijken hoe in Zoetermeer over grenzen wordt gewerkt aan sociale cohesie. Na afloop sloten we met elkaar af onder het genot van een hapje/drankje en de oorstrelende klanken van een lokale jazzband. Gelukkig hebben we de foto’s nog!
Verder lezen
Wil je verder ontdekken hoe je jouw persoonlijke en professionele grenzen kunt blijven verkennen? Of ben je op zoek naar praktische tips om de samenwerking in jouw team, programma of organisatie te verbeteren? Verdiep je dan verder in de tijdens de plenaire sessie gedeelde ideeën en modellen door het lezen van deze blog.